Als rechtgeaard fietsland hebben we in Nederland duizenden kilometers aan fietspaden. Die worden al jaren volgens dezelfde normen en richtlijnen ingericht. Door het toenemende aantal buitenmaat fietsen én de toenemende snelheden op het fietspad heeft het CROW initiatief genomen om die normen te heroverwegen. Jacob Tiellemans van Royal HaskoningDHV onderzocht in dat kader de boogstralen en remafstanden.
- Partnernieuws Royal HaskoningDHV
Hoe scherp of hoe flauw een bocht van een fietspad is, bepaalt voor een groot deel met welke snelheid je er comfortabel en veilig doorheen gaat. Nu de snelheid op het fietspad toeneemt, is het de vraag of de normen die hiervoor gelden nog wel actueel zijn. Of anders gezegd, of de bochten die ontworpen worden niet te scherp zijn. Jacob Tiellemans onderzocht deze vraag in twee stappen. “We zijn begonnen met een bureaustudie, door te kijken welke informatie er allemaal al is over dit onderwerp. Zo hebben onze Vlaamse collega’s redelijk recent (2022) een nieuw Vademecum fietsvoorzieningen geschreven met eigen normen, die overigens weer zijn gebaseerd op Nederlandse richtlijnen. We hebben ook geprobeerd te achterhalen waar onze eigen normen op zijn gebaseerd, het grappige is dat we dat nergens terug kunnen vinden. Het lijkt er bijna op dat het gewoon door iemand is bepaald”, lacht Tiellemans. “Alleen dat was al reden om een betere onderbouwing te willen.”
Het tweede deel van het onderzoek betrof de praktijkproef. “We hebben op een afgesloten terrein een parcours uitgezet. Ons testpanel bestond uit vijftien mensen van verschillende leeftijden en geslachten. We hebben hen op verschillende soorten fietsen met steeds hogere snelheid door de bochten laten fietsen, zowel linksom als rechtsom. Het was die dag erg koud en nat, we hebben tussen de buien door moeten testen. Voor het onderzoek was dit echter goed, we konden als het ware een soort worst case scenario testen.”
De uitkomsten van het onderzoek lieten zien wat misschien wel een beetje te verwachten was: “De boogstralen die we in de huidige ontwerprichtlijnen hanteren zijn aan de krappe kant. We adviseren om ze 3 meter breder te maken wanneer je uitgaat van een ontwerpsnelheid van 30 km/u.” Simpel gezegd adviseert Tiellemans dat de bochten wat flauwer moeten worden om veilig en comfortabel de bocht te kunnen nemen. Het verschil tussen bochten naar links of naar rechts was uiteindelijk niet groot genoeg om apart op te nemen in de richtlijnen. “Door de boogstralen ruimer te maken, creëer je meer comfort voor de fietser, ook op hogere snelheden of met een buitenmaat fiets als een driewieler of bakfiets.” Overigens is het niet de bedoeling om nu alle fietspaden in Nederland onder handen te nemen. “Het gaat om plekken waar nieuwe fietspaden worden aangelegd”, verduidelijkt Tiellemans, “hiervoor gaan dan de nieuwe richtlijnen gelden”.
Naast de boogstralen werden door het testpanel ook de remafstanden onderzocht. De vraag was wat de veilige afstand is om te kunnen zien of je moet stoppen en zelfs met een noodstop veilig tot stilstand kunt komen. Het antwoord op die vraag is helder: de huidige richtlijnen voldoen prima en behoeven geen actualisatie.
Voor wie dieper het onderwerp wil induiken én de leuke fimpjes van de testdag wil zien verzorgt Jacob Tiellemans op het Nationaal Fietscongres een presentatie over zijn onderzoek.
