Een onderzoek naar het fietsgedrag van ouderen
Ons land telt steeds meer ouderen en gelukkig blijven zij langer mobiel. Dankzij de opkomst van de e-bike, die extra trapondersteuning biedt, én de op veel plaatsen uitstekende fietsvoorzieningen kunnen ouderen langer blijven fietsen. Toch brengt deze ontwikkeling ook uitdagingen met zich mee. Het lijkt erop dat oudere fietsers, zeker 75-plussers, vaker moeite hebben om in drukke situaties het overzicht te bewaren. In hoog-dynamische omgevingen, bijvoorbeeld shared space-gebieden, waar snel schakelen en anticiperen nodig zijn, kan dit lastig zijn.
- Partnernieuws Keypoint
De toegenomen variatie in vervoermiddelen – van gewone fietsen en e-bikes tot bakfietsen en gemotoriseerd verkeer – zorgt bovendien voor meer snelheidsverschillen op het fietspad en op straat, waardoor het verkeer onoverzichtelijker wordt. Deze twee ontwikkelingen – de toename van oudere fietsers en de grotere diversiteit aan voertuigen – lijken te roepen om een frisse blik op de toegankelijkheid en veiligheid die oudere fietsers ervaren.
Oudere fietsers in de praktijk
Maar de eerste vraag is natuurlijk: hoe ervaren ouderen dit nu écht? Presteren zij minder in hoog-dynamische omgevingen? Passen ze zich goed aan de groter wordende snelheidsverschillen? Wat vinden ze er zelf van? Hier is nog relatief weinig praktijkonderzoek naar gedaan.
Daarom hebben wij ouderen uitgerust met een 360°-camera op hun fietshelm. In de binnenstad van Hengelo legden we hun fietservaringen vast. De camerabeelden geven ons waardevolle inzichten in het gedrag en de beleving van oudere fietsers in drukke stedelijke omgevingen. Zo blijkt bijvoorbeeld dat ouderen zich goed aanpassen aan een voor hen bekende omgeving, maar dat dit in onbekende omgevingen – zo blijkt uit de interviews - een stuk moeilijker is. Dit roept dus om oplossingen die voorspelbaar, overzichtelijk en herkenbaar zijn. Simpel gezegd: als we het voor jongeren èn voor ouderen goed regelen, dan maken we top-oplossingen die ook zonder fietshelm goed en veilig te berijden zijn. Dit zou bij ieder ontwerp het uitgangspunt moeten zijn. De inzichten uit dit onderzoek bieden gemeenten waardevolle aanknopingspunten voor het inrichten van fietsinfrastructuur en andere plekken zoals shared space-gebieden.
Benieuwd naar de resultaten van het onderzoek? Naar hoe ouderen de openbare ruimte ervaren? En vooral: naar onze aanbevelingen voor gemeenten over het ontwerp van fietsinfrastructuur en shared space-gebieden? Kom dan 22 mei 2025 naar de presentatie door Frits de Haan en Cees Bakker van 14.30 tot 15.00 uur in Fluor Kleine Zaal op het Nationaal Fietscongres in Amersfoort.
